Rwy'n siarad y gwir yng Nghrist - nid wyf yn dweud celwydd; mae fy nghydwybod yn dwyn tystiolaeth i mi yn yr Ysbryd Glân-- 2bod gen i dristwch mawr ac ing digalon yn fy nghalon. 3Oherwydd gallwn i ddymuno fy mod i fy hun wedi fy nghymell ac yn torri i ffwrdd oddi wrth Grist er mwyn fy mrodyr, fy ngheraint yn ôl y cnawd. 4Israeliaid ydyn nhw, ac iddyn nhw y mae'r mabwysiad, y gogoniant, y cyfamodau, rhoi'r gyfraith, yr addoliad a'r addewidion. 5Iddynt hwy y perthyn y patriarchiaid, ac o'u hil, yn ôl y cnawd, y mae'r Crist sy'n Dduw dros bawb, wedi'i fendithio am byth. Amen.
- Rn 1:9, Rn 2:15, Rn 8:16, 2Co 1:12, 2Co 1:23, 2Co 11:10, 2Co 11:31, 2Co 12:19, Gl 1:20, Ph 1:8, 1Th 2:5, 1Tm 1:5, 1Tm 2:7, 1Tm 5:21, 1In 3:19-21
- 1Sm 15:35, Sa 119:136, Ei 66:10, Je 9:1, Je 13:17, Gr 1:12, Gr 3:48-49, Gr 3:51, El 9:4, Lc 19:41-44, Rn 10:1, Ph 3:18, Dg 11:3
- Gn 29:14, Ex 32:32, Dt 21:23, Jo 6:17-18, 1Sm 14:24, 1Sm 14:44, Es 8:6, Ac 7:23-26, Ac 13:26, Rn 11:1, Rn 11:14, 1Co 12:3, 1Co 16:22, Gl 1:8, Gl 3:10, Gl 3:13
- Gn 15:18, Gn 17:2, Gn 17:7, Gn 17:10, Gn 32:28, Ex 4:22, Ex 12:25, Ex 19:3-6, Ex 24:7-8, Ex 34:27, Ex 40:34, Nm 7:89, Dt 7:6, Dt 14:1, Dt 29:1, Dt 29:14, Dt 31:16, 1Sm 4:21-22, 1Br 8:11, Ne 9:13-14, Ne 13:29, Sa 63:2, Sa 73:1, Sa 78:61, Sa 89:3, Sa 89:34, Sa 90:16, Sa 147:19, Ei 5:2, Ei 41:8, Ei 46:3, Ei 60:19, Je 31:9, Je 31:20, Je 31:33, Je 33:20-25, El 20:11-12, Hs 11:1, Mt 21:33, Lc 1:54-55, Lc 1:69-75, In 1:17, In 1:47, Ac 2:39, Ac 3:25-26, Ac 13:32-33, Rn 3:2, Rn 8:15, Rn 9:6, Ef 2:12, Hb 6:13-17, Hb 8:6-10, Hb 9:1, Hb 9:3, Hb 9:10
- Gn 12:3, Gn 49:10, Dt 10:15, Dt 27:15-26, 1Br 1:36, 1Cr 16:36, Sa 41:13, Sa 45:6, Sa 72:19, Sa 89:52, Sa 103:19, Sa 106:48, Ei 7:14, Ei 9:6-7, Ei 11:1, Je 23:5-6, Je 28:6, Mi 5:2, Mt 1:1-17, Mt 6:13, Mt 28:20, Lc 3:23-38, In 1:1-3, In 10:30, Ac 20:28, Rn 1:3, Rn 1:25, Rn 10:12, Rn 11:28, 1Co 14:16, 2Co 11:31, Ph 2:6-11, Cl 1:16-19, 1Tm 3:16, 1Tm 6:15, 2Tm 2:8, Hb 1:8-13, 1In 5:20, Dg 1:18, Dg 5:14, Dg 22:16, Dg 22:20
6Ond nid yw fel petai gair Duw wedi methu. Oherwydd nid yw pawb sy'n disgyn o Israel yn perthyn i Israel, 7ac nid yw pob un yn blant i Abraham oherwydd eu bod yn epil iddo, ond "Trwy Isaac enwir eich epil." 8Mae hyn yn golygu nad plant y cnawd sy'n blant i Dduw, ond mae plant yr addewid yn cael eu cyfrif yn epil. 9Oherwydd dyma ddywedodd yr addewid: "Tua'r adeg hon y flwyddyn nesaf byddaf yn dychwelyd a bydd gan Sarah fab." 10Ac nid yn unig felly, ond hefyd pan oedd Rebecca wedi beichiogi plant gan un dyn, ein cyndad Isaac, 11er na chawsant eu geni eto ac nid oeddent wedi gwneud dim da na drwg - er mwyn i bwrpas ethol Duw barhau, nid oherwydd gweithredoedd ond oherwydd ei alwad - 12dywedwyd wrthi, "Bydd yr hynaf yn gwasanaethu'r ieuengaf." 13Fel y mae'n ysgrifenedig, "Jacob roeddwn i wrth fy modd, ond roeddwn i'n casáu Esau."
- Nm 23:19, Ei 55:11, Mt 24:35, In 1:47, In 10:35, Rn 2:28-29, Rn 3:3, Rn 4:12-16, Rn 11:1-2, Gl 6:16, 2Tm 2:13, Hb 6:17-18
- Gn 21:12, Lc 3:8, Lc 16:24-25, Lc 16:30, In 8:33, In 8:37-39, Gl 4:23, Ph 3:3, Hb 11:18
- Gn 31:15, Sa 22:30, Sa 87:6, In 1:13, Rn 4:11-16, Rn 8:14, Gl 3:26-29, Gl 4:22-31, 1In 3:1-2
- Gn 17:21, Gn 18:10, Gn 18:14, Gn 21:2, Hb 11:11-12, Hb 11:17
- Gn 25:21-23, Lc 16:26, Rn 5:3, Rn 5:11
- Sa 51:5, Ei 14:24, Ei 14:26-27, Ei 23:9, Ei 46:10-11, Je 51:29, Rn 4:17, Rn 8:28-30, Rn 11:5-7, Ef 1:4-5, Ef 1:9-11, Ef 2:3, Ef 2:9, Ef 3:11, 1Th 1:4, 1Th 2:12, 2Th 2:13-14, 2Tm 1:9, Ti 3:5, 1Pe 5:10, 2Pe 1:10, Dg 17:14
- Gn 25:22-23, 2Sm 8:14, 1Br 22:47
- Gn 29:31, Gn 29:33, Dt 21:15, Di 13:24, Mc 1:2-3, Mt 10:37, Lc 14:26, In 12:25
14Beth ddywedwn ni wedyn? A oes anghyfiawnder ar ran Duw? Nid o bell ffordd! 15Oherwydd mae'n dweud wrth Moses, "Byddaf yn trugarhau wrth yr wyf yn trugarhau, a byddaf yn tosturio wrth yr wyf yn tosturio." 16Felly yna mae'n dibynnu nid ar ewyllys neu ymdrech ddynol, ond ar Dduw, sydd â thrugaredd. 17Oherwydd dywed yr Ysgrythur wrth Pharo, "At yr union bwrpas hwn yr wyf wedi eich codi, er mwyn imi ddangos fy ngrym ynoch, ac er mwyn i'm henw gael ei gyhoeddi yn yr holl ddaear." 18Felly yna mae'n trugarhau wrth bwy bynnag y bydd yn ewyllysio, ac mae'n caledu pwy bynnag y mae'n dymuno.
- Gn 18:25, Dt 32:4, 2Cr 19:7, Jo 8:3, Jo 34:10-12, Jo 34:18-19, Jo 35:2, Sa 92:15, Sa 145:17, Je 12:1, Rn 2:5, Rn 3:1, Rn 3:5-6, Dg 15:3-4, Dg 16:7
- Ex 33:19, Ex 34:6-7, Ei 27:11, Mi 7:18, Rn 9:16, Rn 9:18-19
- Gn 27:1-4, Gn 27:9-14, Sa 110:3, Ei 65:1, Mt 11:25-26, Lc 10:21, In 1:12-13, In 3:8, Rn 9:11, 1Co 1:26-31, Ef 2:4-5, Ef 2:8, Ph 2:13, 2Th 2:13-14, Ti 3:3-5, Ig 1:18, 1Pe 2:9-10
- Ex 9:16, Ex 10:1-2, Ex 14:17-18, Ex 15:14-15, Ex 18:10-11, Jo 2:9-10, Jo 9:9, 1Sm 2:7-8, 1Sm 4:8, Es 4:14, Sa 83:17-18, Di 16:4, Ei 10:5-6, Ei 37:20, Ei 45:1-3, Je 27:6-7, Dn 4:22, Dn 5:18-21, In 17:26, Rn 11:4, Gl 3:8, Gl 3:22, Gl 4:30
- Ex 4:21, Ex 7:13, Dt 2:30, Jo 11:20, Ei 63:17, Mt 13:14-15, Ac 28:26-28, Rn 1:24-28, Rn 5:20-21, Rn 9:15-16, Rn 11:7-8, Ef 1:6, 2Th 2:10-12
19Byddwch chi'n dweud wrthyf wedyn, "Pam ei fod yn dal i ddod o hyd i fai? Oherwydd pwy all wrthsefyll ei ewyllys?" 20Ond pwy wyt ti, O ddyn, i ateb yn ôl i Dduw? A fydd yr hyn sy'n cael ei fowldio yn dweud wrth ei fowldiwr, "Pam ydych chi wedi fy ngwneud i fel hyn?" 21Onid oes gan y crochenydd hawl dros y clai, i wneud allan o'r un lwmp un llong at ddefnydd anrhydeddus ac un arall at ddefnydd anonest? 22Beth os yw Duw, gan ddymuno dangos ei ddigofaint a gwneud ei allu yn hysbys, wedi dioddef gyda llawer o amynedd llestri digofaint a baratowyd i'w dinistrio, 23er mwyn gwneud yn hysbys gyfoeth ei ogoniant ar gyfer llestri trugaredd, y mae wedi'u paratoi ymlaen llaw ar gyfer gogoniant-- 24hyd yn oed ninnau y mae wedi eu galw, nid oddi wrth yr Iddewon yn unig ond hefyd gan y Cenhedloedd?
- Gn 50:20, 2Cr 20:6, Jo 9:12-15, Jo 9:19, Jo 23:13-14, Sa 76:10, Ei 10:6-7, Ei 46:10-11, Dn 4:35, Mc 14:21, Ac 2:23, Ac 4:27-28, Rn 3:5-8, Rn 11:19, 1Co 15:12, 1Co 15:35, Ig 1:13
- Jo 16:3, Jo 33:13, Jo 36:23, Jo 38:2-3, Jo 40:2, Jo 40:5, Jo 40:8, Jo 42:2-6, Ei 29:16, Ei 45:9-11, Ei 64:8, Mi 6:8, Mt 20:15, Rn 2:1, 1Co 1:20, 1Co 7:16, 1Tm 6:5, Ti 2:9, Ig 2:20
- Di 16:4, Ei 64:8, Je 18:3-6, Je 22:28, Hs 8:8, Ac 9:15, Rn 9:11, Rn 9:18, Rn 9:22-23, 2Tm 2:20-21
- Gn 15:16, Ex 9:16, Nm 14:11, Nm 14:18, Sa 50:21-22, Sa 90:11, Di 16:4, Pr 8:11-12, Gr 3:22, Mt 23:31-33, Rn 1:18, Rn 2:4-5, Rn 9:17, Rn 9:21, 1Th 2:16, 1Th 5:9, 2Tm 2:20, 1Pe 2:8, 1Pe 3:20, 2Pe 2:3, 2Pe 2:9, 2Pe 3:8-9, 2Pe 3:15, Jd 1:4, Dg 6:9-11, Dg 6:16-17
- 1Cr 29:18, Lc 1:17, Rn 2:4, Rn 5:20-21, Rn 8:29, Ef 1:6-8, Ef 1:18, Ef 2:3-5, Ef 2:7, Ef 2:10, Ef 3:8, Ef 3:16, Cl 1:12, Cl 1:27, 1Th 5:9, 2Th 1:10-12, 2Th 2:13-14, 2Tm 2:21, Ti 3:3-7, 1Pe 1:2-5
- Gn 49:10, Sa 22:27, Ac 13:47-48, Ac 15:14, Ac 21:17-20, Rn 3:29-30, Rn 4:11-12, Rn 8:28-30, Rn 10:12, Rn 11:11-13, Rn 15:8-16, 1Co 1:9, Gl 3:28, Ef 2:11-13, Ef 3:6-8, Cl 3:11, Hb 3:1, 1Pe 5:10, Dg 19:9
25Fel yn wir mae'n dweud yn Hosea, "Y rhai nad oedden nhw'n bobl y byddaf yn eu galw'n 'fy mhobl,' a hi nad oedd yn annwyl byddaf yn ei galw'n 'annwyl.'"
26"Ac yn yr union le y dywedwyd wrthynt, 'Nid ti yw fy mhobl i,' yno fe'u gelwir yn 'feibion y Duw byw.'"
27Ac mae Eseia yn gweiddi am Israel: "Er bod nifer meibion Israel fel tywod y môr, dim ond gweddillion ohonyn nhw fydd yn cael eu hachub,"
28canys bydd yr Arglwydd yn cyflawni ei ddedfryd ar y ddaear yn llawn ac yn ddi-oed. "
29Ac fel y rhagwelodd Eseia, "Pe na bai Arglwydd y Lluoedd wedi ein gadael yn epil, byddem wedi bod fel Sodom ac wedi dod yn debyg i Gomorra." 30Beth a ddywedwn, felly? Fod Cenhedloedd nad aeth ar drywydd cyfiawnder wedi ei chyrraedd, hynny yw, cyfiawnder sydd trwy ffydd; 31ond na lwyddodd Israel a ddilynodd ddeddf a fyddai’n arwain at gyfiawnder i gyrraedd y gyfraith honno. 32Pam? Oherwydd na wnaethant ei ddilyn trwy ffydd, ond fel pe bai'n seiliedig ar weithiau. Maen nhw wedi baglu dros y garreg faglu,
- Gn 19:24-25, Dt 29:23, Ei 1:9, Ei 6:13, Ei 13:19, Je 49:18, Je 50:40, Gr 3:22, Gr 4:6, Am 4:11, Sf 2:6, Ig 5:4, 2Pe 2:6, Jd 1:7
- Di 15:9, Di 21:21, Ei 51:1, Ei 65:1-2, Rn 1:17-32, Rn 3:5, Rn 3:21-22, Rn 4:9, Rn 4:11, Rn 4:13, Rn 4:22, Rn 5:1, Rn 9:14, Rn 9:31, Rn 10:6, Rn 10:10, Rn 10:20, 1Co 6:9-11, Gl 2:16, Gl 3:8, Gl 3:24, Gl 5:5, Ef 2:12, Ef 4:17-19, Ph 3:9, 1Tm 6:11, Hb 11:7, 1Pe 4:3
- Ei 51:1, Rn 3:20, Rn 4:14-15, Rn 9:30-32, Rn 10:2-4, Rn 11:7, Gl 3:10-11, Gl 3:21, Gl 5:3-4, Ph 3:6, Ig 2:10-11
- Mt 13:57, Mt 19:16-20, Lc 2:34, Lc 7:23, In 6:27-29, Ac 16:30-34, Rn 4:16, Rn 10:3, Rn 11:11, 1Co 1:23, 1Pe 2:8, 1In 5:9-12
33fel y mae yn ysgrifenedig, "Wele, yr wyf yn gosod yn Seion garreg o faglu, a chraig o dramgwydd; ac ni fydd cywilydd ar bwy bynnag a gred ynddo."