Yn y cyfamser, pan oedd cymaint o filoedd o'r bobl wedi ymgynnull gyda'i gilydd eu bod yn sathru ar ei gilydd, dechreuodd ddweud wrth ei ddisgyblion yn gyntaf, "Gwyliwch rhag lefain y Phariseaid, sef rhagrith. 2Nid oes unrhyw beth wedi'i orchuddio na fydd yn cael ei ddatgelu, na'i guddio na fydd yn hysbys. 3Felly bydd beth bynnag a ddywedasoch yn y tywyllwch yn cael ei glywed yn y goleuni, a bydd yr hyn yr ydych wedi'i sibrwd mewn ystafelloedd preifat yn cael ei gyhoeddi ar bennau'r tai.
- 1Br 7:17, Jo 20:5, Jo 27:8, Jo 36:13, Ei 33:14, Mt 16:6-12, Mc 8:15-21, Lc 5:1, Lc 5:15, Lc 6:17, Lc 11:44, Lc 12:56, Ac 21:20, 1Co 5:7-8, 1Co 15:3, Ig 3:17, 1Pe 2:1
- Pr 12:14, Mt 10:26-33, Mc 4:22, Lc 8:17, Rn 2:16, 1Co 4:5, 2Co 5:10, Dg 20:11-12
- Jo 24:14-15, Pr 10:12-13, Pr 10:20, Mt 10:27, Mt 12:36, Jd 1:14-15
4"Rwy'n dweud wrthych chi, fy ffrindiau, peidiwch ag ofni'r rhai sy'n lladd y corff, ac ar ôl hynny does ganddyn nhw ddim byd mwy y gallant ei wneud. 5Ond byddaf yn eich rhybuddio pwy i'w ofni: ofnwch ef sydd, ar ôl iddo ladd, ag awdurdod i fwrw i uffern. Ydw, rwy'n dweud wrthych, ofnwch ef!
- Ca 5:1, Ca 5:16, Ei 41:8, Ei 51:7-13, Je 1:8, Je 1:17, Je 26:14-15, El 2:6, Dn 3:16-17, Mt 10:28, In 15:14-15, Ac 4:13, Ac 20:24, Ph 1:28, Ig 2:23, 1Pe 3:14, Dg 2:10
- Sa 9:17, Di 14:26, Je 5:22, Je 10:7, Mt 5:22, Mt 10:28, Mt 25:41, Mt 25:46, Mc 13:23, 1Th 4:6, Hb 10:31, 2Pe 2:4, Dg 14:7, Dg 15:4, Dg 20:14
6Onid yw pum aderyn y to yn cael eu gwerthu am ddwy geiniog? Ac nid anghofir yr un ohonynt gerbron Duw. 7Pam, mae hyd yn oed blew eich pen i gyd wedi'u rhifo. Peidiwch ag ofni; rydych chi o fwy o werth na llawer o adar y to.
8"Ac rwy'n dweud wrthych chi, bydd pawb sy'n fy nghydnabod gerbron dynion, Mab y Dyn hefyd yn cydnabod o flaen angylion Duw, 9ond bydd yr un sy'n fy ngwadu o flaen dynion yn cael ei wrthod o flaen angylion Duw. 10A bydd pawb sy'n siarad gair yn erbyn Mab y Dyn yn cael maddeuant, ond ni fydd y sawl sy'n cablu yn erbyn yr Ysbryd Glân yn cael maddeuant. 11A phan ddônt â chi gerbron y synagogau a'r llywodraethwyr a'r awdurdodau, peidiwch â bod yn bryderus ynghylch sut y dylech amddiffyn eich hun na'r hyn y dylech ei ddweud, 12oherwydd bydd yr Ysbryd Glân yn eich dysgu yn yr union awr honno yr hyn y dylech ei ddweud. "
- 1Sm 2:30, Sa 119:46, Mt 10:32-33, Mt 25:31-34, Lc 15:10, Rn 10:9-10, 2Tm 2:12, 1In 2:23, Jd 1:24-25, Dg 2:10, Dg 2:13, Dg 3:4-5
- Mt 7:23, Mt 10:33, Mt 25:12, Mt 25:31, Mt 25:41, Mc 8:38, Lc 9:26, Lc 13:26-27, Ac 3:13-14, 2Tm 2:12, 1In 2:23, 1In 2:28, Dg 3:8
- Mt 12:31-32, Mc 3:28-30, Lc 23:34, 1Tm 1:13, Hb 6:4-8, Hb 10:26-31, 1In 5:16
- Mt 10:17-20, Mt 23:34, Mc 13:9-11, Lc 12:22, Lc 21:12-14, Ac 4:5-7, Ac 5:27-32, Ac 6:9-15
- Ex 4:11, Mt 10:20, Lc 21:15, Ac 4:8, Ac 6:10, Ac 7:2-53, Ac 7:55, Ac 26:1-32
13Dywedodd rhywun yn y dorf wrtho, "Athro, dywedwch wrth fy mrawd am rannu'r etifeddiaeth gyda mi."
14Ond dywedodd wrtho, "Ddyn, pwy wnaeth fi'n farnwr neu'n gymrodeddwr drosoch chi?" 15Ac meddai wrthynt, "Cymerwch ofal, a byddwch yn wyliadwrus rhag pob trachwant, oherwydd nid yw bywyd rhywun yn cynnwys digonedd ei feddiannau."
- Ex 2:14, Mi 6:8, Lc 5:20, Lc 22:58, In 6:15, In 8:11, In 18:35-36, Rn 2:1, Rn 2:3, Rn 9:20
- Jo 7:21, Jo 2:4, Jo 31:24-25, Sa 10:3, Sa 37:16, Sa 62:10, Sa 119:36-37, Di 15:16, Di 16:16, Di 23:4-5, Di 28:16, Pr 4:6-8, Pr 5:10-16, Je 6:13, Je 22:17-18, Mi 2:2, Hb 2:9, Mt 6:25-26, Mc 7:22, Lc 8:14, Lc 16:14, Lc 21:34, 1Co 5:10-11, 1Co 6:10, Ef 5:3-5, Cl 3:5, 1Tm 6:6-10, 2Tm 3:2, Hb 13:5, 2Pe 2:3, 2Pe 2:14
16Ac fe ddywedodd wrth ddameg wrthynt, gan ddweud, "Cynhyrchodd gwlad dyn cyfoethog yn helaeth," 17a meddyliodd wrtho'i hun, 'Beth a wnaf, oherwydd nid oes gennyf unman i storio fy nghnydau?' 18Ac meddai, 'Fe wnaf hyn: byddaf yn rhwygo fy ysguboriau i lawr ac yn adeiladu rhai mwy, ac yno byddaf yn storio fy holl rawn a'm nwyddau. 19A dywedaf wrth fy enaid, Enaid, mae gennych ddigon o nwyddau wedi'u sefydlu ers blynyddoedd lawer; ymlacio, bwyta, yfed, bod yn llawen. '
- Gn 26:12-14, Gn 41:47-49, Jo 12:6, Sa 73:3, Sa 73:12, Hs 2:8, Mt 5:45, Ac 14:17
- Pr 11:2, Ei 58:7, Mt 5:42, Lc 3:11, Lc 10:25, Lc 11:41, Lc 12:22, Lc 12:29, Lc 12:33, Lc 14:13-14, Lc 16:3, Lc 16:9, Lc 18:22, Lc 19:17, Ac 2:37, Ac 16:30, Rn 12:13, 2Co 9:6-15, 1Tm 6:17, 1In 3:16
- Sa 17:14, Lc 12:21, Lc 18:4, Lc 18:6, Ig 3:15, Ig 4:15
- Dt 6:11-12, Dt 8:12-14, Jo 14:1, Jo 21:11-13, Jo 31:24-25, Sa 49:5-13, Sa 49:18, Sa 52:5-7, Sa 62:10, Di 18:11, Di 23:5, Di 27:1, Pr 11:9, Ei 5:8, Ei 5:11, Ei 22:13, Hs 12:8, Am 6:3-6, Hb 1:16, Mt 6:19-21, Lc 16:19, Lc 21:34, 1Co 15:32, Ph 3:19, 1Tm 5:6, 1Tm 6:17, 2Tm 3:4, Ig 4:13-15, Ig 5:1-3, Ig 5:5, 1Pe 4:3, Dg 18:7
20Ond dywedodd Duw wrtho, 'Ffwl! Y noson hon mae eich enaid yn ofynnol gennych chi, a'r pethau rydych chi wedi'u paratoi, pwy fyddan nhw? ' 21Felly hefyd yr un sy'n gosod trysor iddo'i hun ac nad yw'n gyfoethog tuag at Dduw. "
- Ex 16:9-10, 1Sm 25:36-38, 2Sm 13:28-29, 1Br 16:9-10, Es 5:11, Es 8:1-2, Jo 20:20-23, Jo 27:8, Jo 27:16-17, Sa 39:6, Sa 49:17-19, Sa 52:5-7, Sa 73:19, Sa 78:30, Di 11:4, Di 28:8, Pr 2:18-22, Pr 5:14-16, Je 17:11, Dn 5:1-6, Dn 5:25-30, Na 1:10, Mt 24:48-51, Lc 11:40, Lc 16:22-23, 1Th 5:3, 1Tm 6:7, Ig 4:14
- Hs 10:1, Hb 2:9, Mt 6:19-20, Lc 6:24, Lc 12:33, Lc 16:11, Rn 2:5, 2Co 6:10, 1Tm 6:18-19, Ig 2:5, Ig 5:1-3, Dg 2:9
22Ac meddai wrth ei ddisgyblion, "Felly dw i'n dweud wrthych chi, peidiwch â bod yn bryderus am eich bywyd, yr hyn y byddwch chi'n ei fwyta, nac am eich corff, yr hyn y byddwch chi'n ei roi arno. 23Oherwydd mae bywyd yn fwy na bwyd, a'r corff yn fwy na dillad. 24Ystyriwch y cigfrain: nid ydyn nhw'n hau nac yn medi, does ganddyn nhw ddim stordy nac ysgubor, ac eto mae Duw yn eu bwydo. Faint yn fwy o werth ydych chi na'r adar! 25A pha un ohonoch chi trwy fod yn bryderus all ychwanegu awr sengl at ei rychwant bywyd? 26Os felly ni allwch wneud peth mor fach â hynny, pam ydych chi'n bryderus am y gweddill? 27Ystyriwch y lilïau, sut maen nhw'n tyfu: nid ydyn nhw'n llafurio nac yn troelli, ac eto dwi'n dweud wrthych chi, nid oedd hyd yn oed Solomon yn ei holl ogoniant wedi'i arafu fel un o'r rhain. 28Ond os yw Duw felly'n gwisgo'r gwair, sy'n fyw yn y maes heddiw, ac yfory yn cael ei daflu i'r popty, faint mwy y bydd yn eich dilladu, O chi heb fawr o ffydd! 29A pheidiwch â cheisio beth ydych chi i'w fwyta a beth rydych chi i'w yfed, na phoeni. 30Oherwydd mae holl genhedloedd y byd yn ceisio am y pethau hyn, ac mae eich Tad yn gwybod bod eu hangen arnoch chi. 31Yn lle hynny, ceisiwch ei deyrnas, ac ychwanegir y pethau hyn atoch chi. 32"Peidiwch ag ofni, praidd bach, oherwydd pleser da eich Tad yw rhoi'r deyrnas i chi. 33Gwerthu'ch eiddo, a'i roi i'r anghenus. Rhowch drysor i chi'ch hun gyda bagiau arian nad ydyn nhw'n heneiddio, gyda thrysor yn y nefoedd nad ydyn nhw'n methu, lle nad oes unrhyw leidr yn agosáu a dim gwyfyn yn dinistrio. 34Oherwydd lle mae'ch trysor, bydd eich calon hefyd.
- Mt 6:25-34, Lc 12:29, 1Co 7:32, Ph 4:6, Hb 13:5
- Gn 19:17, Jo 1:12, Jo 2:4, Jo 2:6, Di 13:8, Ac 27:18-19, Ac 27:38
- 1Br 17:1-6, Jo 35:11, Jo 38:41, Sa 145:15-16, Sa 147:9, Mt 10:31, Mc 6:26, Lc 12:7, Lc 12:30-32
- Mt 5:36, Mt 6:27, Lc 19:3
- Sa 39:6, Pr 7:13, Lc 12:29, 1Pe 5:7
- 1Br 10:1-13, 2Cr 9:1-12, Mt 6:28-30, Lc 12:24, Ig 1:10-11
- Ei 40:6, Mt 6:30, Mt 8:26, Mt 14:31, Mt 16:8, Mt 17:17, Mt 17:20, Lc 8:25, 1Pe 1:24
- Mt 6:31, Lc 10:7-8, Lc 12:22, Lc 22:35
- Mt 5:47, Mt 6:1, Mt 6:8, Mt 6:32, Mt 10:20, Mt 18:14, Lc 12:32, In 20:17, Ef 4:17, 1Th 4:5, 1Pe 4:2-4
- 1Br 3:11-13, Sa 34:9, Sa 37:3, Sa 37:19, Sa 37:25, Sa 84:11, Ei 33:16, Mt 6:33, Lc 10:42, In 6:27, Rn 8:31, 1Tm 4:8, Hb 13:5
- Ca 1:7-8, Ei 40:11, Ei 41:14, Ei 53:6, Je 3:19, Mt 7:15, Mt 11:25-27, Mt 14:27, Mt 18:12-14, Mt 20:16, Mt 25:34, Lc 10:21, In 10:26-30, In 18:36, In 21:15-17, Rn 6:23, Rn 8:28-32, Ef 1:5-9, Ph 2:13, 2Th 1:5, 2Th 1:11, Hb 12:28, Ig 2:5, 1Pe 1:3-5, 2Pe 1:11, Dg 1:6, Dg 22:5
- Hg 1:6, Mt 6:19-21, Mt 19:21, Lc 11:41, Lc 12:21, Lc 16:9, Lc 18:22, In 12:6, Ac 2:45, Ac 4:34-35, 2Co 8:2, 1Tm 6:17-19, Ig 5:1-3
- Mt 6:21, Ph 3:20, Cl 3:1-3
35"Arhoswch wedi gwisgo ar gyfer gweithredu a chadwch eich lampau i losgi, 36a bod fel dynion sy'n aros i'w meistr ddod adref o'r wledd briodas, er mwyn iddyn nhw agor y drws iddo ar unwaith pan ddaw a churo. 37Gwyn eu byd y gweision hynny y mae'r meistr yn eu cael yn effro pan ddaw. Yn wir, dywedaf wrthych, bydd yn gwisgo'i hun ar gyfer gwasanaeth ac yn eu cael i ail-leinio wrth y bwrdd, a bydd yn dod i'w gwasanaethu. 38Os daw yn yr ail oriawr, neu yn y drydedd, a'u cael yn effro, bendigedig yw'r gweision hynny! 39Ond gwybyddwch hyn, pe bai meistr y tŷ wedi gwybod ar ba awr yr oedd y lleidr yn dod, ni fyddai wedi gadael ei dŷ i gael ei dorri i mewn iddo. 40Rhaid i chi hefyd fod yn barod, oherwydd mae Mab y Dyn yn dod ar awr nad ydych chi'n ei ddisgwyl. "
- 1Br 18:46, Di 31:17, Ei 5:27, Ei 11:5, Mt 5:16, Mt 25:1, Mt 25:4-10, Ef 6:14, Ph 2:15, 1Pe 1:13
- Gn 49:18, Ca 5:5-6, Ei 64:4, Gr 3:25-26, Mt 22:1-14, Mt 24:42-44, Mt 25:1-13, Mc 13:34-37, Lc 2:25-30, Ig 5:7-8, 2Pe 1:13-15, Jd 1:20-21, Dg 3:20
- Ei 62:5, Je 32:41, Sf 3:17, Mt 24:42, Mt 24:45-47, Mt 25:20-23, Lc 12:43, Lc 17:8, Lc 21:36, In 12:26, In 13:4-5, 1Co 2:9, Ph 1:21, Ph 1:23, 2Tm 4:7-8, 1Pe 5:1-4, 2Pe 1:11, 2Pe 3:14, Dg 3:21, Dg 7:17, Dg 14:3-4, Dg 14:13
- Mt 25:6, 1Th 5:4-5
- Mt 6:19, Mt 24:43-44, 1Th 5:2-3, 2Pe 3:10, Dg 3:3, Dg 16:15
- Mt 24:42, Mt 24:44, Mt 25:13, Mc 13:33-36, Lc 21:34-36, Rn 13:11, Rn 13:14, 1Th 5:6, 2Pe 3:12-14, Dg 19:7
41Dywedodd Pedr, "Arglwydd, a ydych chi'n dweud y ddameg hon drosom ni neu i bawb?"
42A dywedodd yr Arglwydd, "Pwy felly yw'r rheolwr ffyddlon a doeth, y bydd ei feistr yn ei osod dros ei aelwyd, i roi eu cyfran o fwyd iddyn nhw ar yr adeg iawn? 43Gwyn ei fyd y gwas hwnnw y bydd ei feistr yn ei gael yn gwneud hynny pan ddaw. 44Yn wir, dywedaf wrthych, bydd yn ei osod dros ei holl eiddo. 45Ond os yw'r gwas hwnnw'n dweud wrtho'i hun, 'Mae fy meistr wedi'i oedi cyn dod,' ac mae'n dechrau curo'r gweision gwrywaidd a benywaidd, ac i fwyta ac yfed a meddwi, 46daw meistr y gwas hwnnw ar ddiwrnod pan nad yw’n ei ddisgwyl ac ar awr nid yw’n gwybod, a bydd yn ei dorri’n ddarnau a’i roi gyda’r anffyddlon. 47A bydd y gwas hwnnw a oedd yn gwybod ewyllys ei feistr ond na wnaeth baratoi na gweithredu yn ôl ei ewyllys, yn cael curiad difrifol. 48Ond bydd yr un nad oedd yn gwybod, ac a wnaeth yr hyn a oedd yn haeddu curo, yn cael curiad ysgafn. Bydd angen pawb arno, llawer ohono, ac oddi wrtho y ymddiriedodd lawer iddo, byddant yn mynnu mwy.
- Di 15:23, Ei 50:4, Je 23:4, El 34:3, Mt 13:52, Mt 20:8, Mt 24:45-46, Mt 25:20-23, Lc 7:13, Lc 16:1-31, Lc 19:15-19, In 21:15-17, Ac 20:28, 1Co 4:1-2, 1Tm 3:15, 1Tm 5:17, 2Tm 4:2, Ti 1:7, Hb 3:5, Hb 13:7, Hb 13:17, 1Pe 4:10, 1Pe 5:1-4
- Dn 12:2-3, Mt 24:47, Lc 19:17-19, Lc 22:29-30, Dg 3:18
- Ei 56:10-12, Ei 65:6, Je 20:2, El 12:22, El 12:27-28, El 34:3-4, El 34:8, Mt 22:6, Mt 24:48-50, Rn 16:18, 2Co 11:20, Ph 3:18-19, 1Th 5:7, 2Pe 2:3-4, 2Pe 2:13, 2Pe 2:19, 3In 1:9-10, Jd 1:12-13, Dg 13:7-10, Dg 13:15-17, Dg 16:6, Dg 17:5-6, Dg 18:7-8, Dg 18:24
- Jo 20:29, Sa 11:5, Sa 37:9, Sa 94:14, Mt 7:22-23, Mt 13:41-42, Mt 13:49-50, Mt 24:51, Lc 12:19-20, Lc 12:40, Dg 16:15
- Nm 15:30-31, Dt 25:2-3, Mt 11:22-24, Lc 10:12-15, In 9:41, In 12:48, In 15:22-24, In 19:11, Ac 17:30, 2Co 2:15-16, Ig 4:17
- Gn 39:8-23, Lf 5:17, Nm 15:29-30, Mt 13:12, Mt 25:14-29, Lc 16:2, Lc 16:10-12, In 15:22, Ac 17:30, Rn 2:12-16, 1Co 9:17-18, 1Tm 1:11, 1Tm 1:13, 1Tm 6:20, Ti 1:3, Ig 3:1
49"Fe ddes i fwrw tân ar y ddaear, ac a fyddai hynny eisoes wedi ei gynnau! 50Mae gen i fedydd i gael fy medyddio ag ef, a pha mor fawr yw fy ngofid nes iddo gael ei gyflawni! 51Ydych chi'n meddwl fy mod i wedi dod i roi heddwch ar y ddaear? Na, dywedaf wrthych, ond yn hytrach ymraniad. 52Oherwydd o hyn ymlaen mewn un tŷ bydd pump wedi'u rhannu, tri yn erbyn dau a dau yn erbyn tri. 53Fe'u rhennir, tad yn erbyn mab a mab yn erbyn tad, mam yn erbyn merch a merch yn erbyn mam, mam-yng-nghyfraith yn erbyn ei merch-yng-nghyfraith a'i merch-yng-nghyfraith yn erbyn mam-yng-nghyfraith. "
- Ei 11:4, Jl 2:30-31, Mc 3:2-3, Mc 4:1, Mt 3:10-12, Lc 11:53-54, Lc 12:51-52, Lc 13:31-33, Lc 19:39-40, In 9:4, In 11:8-10, In 12:17-19
- Sa 40:8, Mt 20:17-22, Mc 10:32-38, In 4:34, In 7:6-8, In 7:10, In 10:39-41, In 12:27-28, In 18:11, In 19:30, Ac 20:22
- Sc 11:7-8, Sc 11:10-11, Sc 11:14, Mt 10:34-36, Mt 24:7-10, Lc 12:49
- Sa 41:9, Mi 7:5-6, In 7:41-43, In 9:16, In 10:19-21, In 15:18-21, In 16:2, Ac 13:43-46, Ac 14:1-4, Ac 28:24
- Mi 7:6, Sc 13:2-6, Mt 10:21-22, Mt 24:10
54Dywedodd hefyd wrth y torfeydd, "Pan welwch gwmwl yn codi yn y gorllewin, rydych chi'n dweud ar unwaith, 'Mae cawod yn dod.' Ac felly mae'n digwydd. 55A phan welwch wynt y de yn chwythu, dywedwch, 'Bydd gwres crasboeth,' ac mae'n digwydd. 56Rhagrithwyr! Rydych chi'n gwybod sut i ddehongli ymddangosiad y ddaear a'r awyr, ond pam nad ydych chi'n gwybod sut i ddehongli'r amser presennol? 57"A pham nad ydych chi'n barnu drosoch eich hun beth sy'n iawn? 58Wrth i chi fynd gyda'ch cyhuddwr gerbron yr ynad, gwnewch ymdrech i setlo gydag ef ar y ffordd, rhag iddo eich llusgo at y barnwr, a'r barnwr yn eich trosglwyddo i'r swyddog, a'r swyddog yn eich rhoi yn y carchar. 59Rwy'n dweud wrthych, ni fyddwch byth yn mynd allan nes eich bod wedi talu'r geiniog olaf un. "
- 1Br 18:44-45, Mt 16:2-4
- Jo 37:17, Mt 20:12
- 1Cr 12:32, Dn 9:24-26, Hg 2:7, Mc 3:1, Mc 4:2, Mt 11:25, Mt 16:3, Mt 24:32-33, Lc 19:42-44, Ac 3:24-26, Gl 4:4
- Dt 32:29, Mt 15:10-14, Mt 21:21, Mt 21:32, Lc 21:30, In 7:24, Ac 2:40, Ac 13:26-38, 1Co 11:14
- Gn 32:3-28, 1Sm 25:18-35, Jo 22:21, Jo 23:7, Jo 36:17-18, Sa 32:6, Sa 50:22, Di 6:1-5, Di 25:8-9, Ei 55:6, Mt 5:23-26, Mt 18:30, Lc 13:24-28, Lc 14:31-32, 2Co 6:2, Hb 3:7-13, 1Pe 3:19, Dg 20:7
- Mt 18:34, Mt 25:41, Mt 25:46, Mc 12:42, Lc 16:26, 2Th 1:3