Cymerodd holl bobl Jwda Usseia, a oedd yn un ar bymtheg oed, a'i wneud yn frenin yn lle ei dad Amaseia. 2Adeiladodd Eloth a'i adfer i Jwda, ar ôl i'r brenin gysgu gyda'i dadau. 3Un ar bymtheg oed oedd Usseia pan ddechreuodd deyrnasu, a theyrnasodd ddwy flynedd a hanner yn Jerwsalem. Enw ei fam oedd Jecoliah o Jerwsalem. 4Gwnaeth yr hyn oedd yn iawn yng ngolwg yr ARGLWYDD, yn ôl popeth roedd ei dad Amaziah wedi'i wneud. 5Gosododd ei hun i geisio Duw yn nyddiau Sechareia, a'i cyfarwyddodd yn ofn Duw, a chyhyd ag y ceisiodd yr ARGLWYDD, gwnaeth Duw iddo ffynnu.
- 1Br 14:21, 1Br 15:1-7, 1Cr 3:12, 2Cr 22:1, 2Cr 33:25, Mt 1:8-9
- 1Br 14:22, 1Br 16:6, 2Cr 8:17, 2Cr 25:23, 2Cr 25:28
- 1Br 15:2-3, Ei 1:1, Ei 6:1, Hs 1:1, Am 1:1, Sc 14:5
- 2Cr 25:2
- Gn 41:15, Gn 41:38, Ba 2:7, 1Cr 22:11, 1Cr 22:13, 2Cr 15:2, 2Cr 24:2, 2Cr 25:8, Sa 1:3, Dn 1:17, Dn 2:19, Dn 5:16, Dn 10:1, Hs 6:4, Mc 4:16-17, Ac 20:30
6Aeth allan a rhyfela yn erbyn y Philistiaid a thorri trwy wal Gath a wal Jabneh a wal Ashdod, ac adeiladodd ddinasoedd yn nhiriogaeth Ashdod ac mewn mannau eraill ymhlith y Philistiaid. 7Cynorthwyodd Duw ef yn erbyn y Philistiaid ac yn erbyn yr Arabiaid a oedd yn byw yn Gurbaal ac yn erbyn y Meuniaid. 8Talodd yr Ammoniaid deyrnged i Usseia, a lledodd ei enwogrwydd hyd yn oed i ffin yr Aifft, oherwydd daeth yn gryf iawn. 9Ar ben hynny, adeiladodd Usseia dyrau yn Jerwsalem wrth Borth y Gornel ac wrth Borth y Cwm ac yn yr Angle, a'u hatgyfnerthu. 10Ac adeiladodd dyrau yn yr anialwch a thorri allan lawer o sestonau, oherwydd roedd ganddo fuchesi mawr, yn y Shephelah ac yn y gwastadedd, ac roedd ganddo ffermwyr a gwinwyddwyr yn y bryniau ac yn y tiroedd ffrwythlon, oherwydd roedd wrth ei fodd â'r pridd. 11Ar ben hynny, roedd gan Usseia fyddin o filwyr, yn addas ar gyfer rhyfel, mewn rhaniadau yn ôl y niferoedd yn y crynhoad a wnaed gan Jeiel yr ysgrifennydd a Maaseiah y swyddog, dan gyfarwyddyd Hananiah, un o reolwyr y brenin. 12Cyfanswm nifer tai pennau tadau dynion nerthol o nerth oedd 2,600. 13O dan eu rheolaeth roedd byddin o 307,500, a allai ryfel â nerth nerthol, i helpu'r brenin yn erbyn y gelyn. 14A pharatoi Ussaia ar gyfer holl darianau'r fyddin, gwaywffyn, helmedau, cotiau post, bwâu, a cherrig ar gyfer slinging. 15Yn Jerwsalem gwnaeth beiriannau, a ddyfeisiwyd gan ddynion medrus, i fod ar y tyrau a'r corneli, i saethu saethau a cherrig mawr. A lledodd ei enwogrwydd yn bell, oherwydd cafodd gymorth rhyfeddol, nes ei fod yn gryf.
- 1Sm 5:1, 1Sm 5:6, 2Sm 8:1, 1Cr 18:1, 2Cr 21:16, Ei 14:29
- 1Cr 5:20, 1Cr 12:18, 2Cr 14:11, 2Cr 17:11, 2Cr 20:1, 2Cr 21:16, Sa 18:29, Sa 18:34-35, Ei 14:29, Ac 26:22
- Gn 12:2, Gn 19:38, Dt 2:19, Ba 11:15-18, 1Sm 11:1, 2Sm 8:2, 2Sm 8:13, 1Br 4:31, 2Cr 17:11, 2Cr 20:1, Mt 4:24
- 1Br 14:13, 2Cr 25:23, Ne 2:13, Ne 2:15, Ne 3:13, Ne 3:19-20, Ne 3:24, Ne 3:32, Je 31:38, Sc 14:10
- Gn 26:18-21, 1Br 3:4, 1Br 19:23, 1Cr 27:26-31, Ei 29:17
- 1Br 5:2
- 2Cr 11:1, 2Cr 13:3, 2Cr 14:8, 2Cr 17:14-19, 2Cr 25:5
- Ba 20:16, 1Sm 17:49
- Ex 31:4, 2Cr 2:7, 2Cr 2:14, Mt 4:24
16Ond pan oedd yn gryf, tyfodd yn falch, i'w ddinistr. Oherwydd yr oedd yn anffyddlon i'r ARGLWYDD ei Dduw ac aeth i mewn i deml yr ARGLWYDD i losgi arogldarth ar allor arogldarth. 17Ond aeth Asareia yr offeiriad i mewn ar ei ôl, gydag wyth deg o offeiriaid yr ARGLWYDD a oedd yn ddynion o falchder, 18a dyma nhw'n gwrthsefyll y Brenin Usseia a dweud wrtho, "Nid i chi, Usseia, yw llosgi arogldarth i'r ARGLWYDD, ond i'r offeiriaid feibion Aaron, sydd wedi'u cysegru i losgi arogldarth. Ewch allan o'r cysegr, i chi wedi gwneud cam, ac ni fydd yn dod ag anrhydedd i chi gan yr ARGLWYDD Dduw. "
- Nm 16:1, Nm 16:7, Nm 16:18, Nm 16:35, Dt 8:14, Dt 8:17, Dt 32:13-15, 1Br 12:33-13:4, 1Br 14:10, 1Br 16:12-13, 2Cr 25:19, 2Cr 32:25, Di 16:18, Hb 2:4, Cl 2:18
- 1Cr 6:10, 1Cr 12:28, 1Cr 26:6
- Ex 30:7-8, Nm 16:39-40, Nm 16:46-48, Nm 18:7, 1Sm 2:30, 2Cr 16:7-9, 2Cr 19:2, Je 13:18, Dn 4:37, Mt 10:18, Mt 10:28, Mt 14:4, In 5:44, 1Co 5:5, 2Co 5:16, Gl 2:11, Hb 5:4, Ig 2:1
19Yna roedd Usseia yn ddig. Nawr roedd ganddo sensro yn ei law i losgi arogldarth, a phan aeth yn ddig gyda'r offeiriaid, torrodd y gwahanglwyf allan ar ei dalcen ym mhresenoldeb yr offeiriaid yn nhŷ'r ARGLWYDD, gan allor yr arogldarth. 20Ac Azariah yr archoffeiriad a'r holl offeiriaid yn edrych arno, ac wele, roedd yn wahanglwyf yn ei dalcen! Rhuthrasant ef allan yn gyflym, a brysiodd ef ei hun i fynd allan, am fod yr ARGLWYDD wedi ei daro. 21Ac roedd y Brenin Usseia yn gwahanglwyfus hyd ddydd ei farwolaeth, ac roedd yn wahanglwyf yn byw mewn tŷ ar wahân, oherwydd cafodd ei wahardd o dŷ'r ARGLWYDD. Ac roedd Jotham ei fab dros aelwyd y brenin, yn llywodraethu pobl y wlad. 22Nawr gweddill gweithredoedd Usseia, o'r cyntaf i'r olaf, ysgrifennodd Eseia y proffwyd fab Amoz. 23Cysgodd Usseia gyda'i dadau, a chladdasant ef gyda'i dadau yn y maes claddu a berthynai i'r brenhinoedd, oherwydd dywedasant, "gwahanglwyfus ydyw." A theyrnasodd Jotham ei fab yn ei le.