Ymwelodd yr ARGLWYDD â Sarah fel y dywedodd, a gwnaeth yr ARGLWYDD â Sarah fel yr addawodd. 2Beichiogodd Sarah a geni mab i Abraham yn ei henaint ar yr adeg yr oedd Duw wedi siarad ag ef. 3Galwodd Abraham enw ei fab a anwyd iddo, a esgorodd Sarah arno, Isaac. 4Ac enwaedodd Abraham ar ei fab Isaac pan oedd yn wyth diwrnod oed, fel y gorchmynnodd Duw iddo. 5Roedd Abraham yn gan mlwydd oed pan anwyd ei fab Isaac iddo. 6A dywedodd Sarah, "Mae Duw wedi chwerthin drosof; bydd pawb sy'n clywed yn chwerthin drosof." 7A dywedodd hi, "Pwy fyddai wedi dweud wrth Abraham y byddai Sarah yn nyrsio plant? Ac eto rydw i wedi dwyn mab iddo yn ei henaint."
- Gn 17:16, Gn 17:19, Gn 17:21, Gn 18:10, Gn 18:14, Gn 50:24, Ex 3:16, Ex 4:31, Ex 20:5, Ru 1:6, 1Sm 2:21, Sa 12:6, Sa 106:4, Mt 24:35, Lc 1:68, Lc 19:44, Rn 4:17-20, Gl 4:23, Gl 4:28, Ti 1:2
- Gn 17:19, Gn 17:21, Gn 18:10, Gn 18:14, 1Br 4:16-17, Lc 1:24-25, Lc 1:36, Ac 7:8, Rn 9:9, Gl 4:22, Hb 11:11
- Gn 17:19, Gn 21:6, Gn 21:12, Gn 22:2, Jo 24:3, Mt 1:2, Ac 7:8, Rn 9:7, Hb 11:18
- Gn 17:10-12, Ex 12:48, Lf 12:3, Dt 12:32, Lc 1:6, Lc 1:59, Lc 2:21, In 7:22-23, Ac 7:8
- Gn 17:1, Gn 17:17, Rn 4:19
- Gn 17:17, Gn 18:12-15, 1Sm 1:26-2:10, Sa 113:9, Sa 126:2, Ei 49:15, Ei 49:21, Ei 54:1, Lc 1:14, Lc 1:46-55, Lc 1:58, In 16:21-22, Rn 12:15, Gl 4:27-28, Hb 11:11
- Gn 18:11-12, Nm 23:23, Dt 4:32-34, Sa 86:8, Sa 86:10, Ei 49:21, Ei 66:8, Ef 3:10, 2Th 1:10
8A thyfodd y plentyn a chafodd ei ddiddyfnu. Gwnaeth Abraham wledd fawr ar y diwrnod y diddyfnwyd Isaac. 9Ond gwelodd Sarah fab Hagar yr Aifft, yr oedd hi wedi ei ddwyn i Abraham, gan chwerthin. 10Felly dywedodd wrth Abraham, "Bwrw allan y wraig gaethweision hon gyda'i mab, oherwydd ni fydd mab y wraig gaethweision hon yn etifedd gyda fy mab Isaac."
- Gn 19:3, Gn 26:30, Gn 29:22, Gn 40:20, Ba 14:10, Ba 14:12, 1Sm 1:22, 1Sm 25:36, 2Sm 3:20, 1Br 3:15, Es 1:3, Sa 131:2, Hs 1:8
- Gn 16:1, Gn 16:3-6, Gn 16:15, Gn 17:20, 1Br 2:23-24, 2Cr 30:10, 2Cr 36:16, Ne 4:1-5, Jo 30:1, Sa 22:6, Sa 42:10, Sa 44:13-14, Di 20:11, Gr 1:7, Gl 4:22, Gl 4:29, Hb 11:36
- Gn 17:19, Gn 17:21, Gn 20:11, Gn 22:10, Gn 25:6, Gn 25:19, Gn 36:6-7, Mt 8:11-12, Mt 22:13, In 8:35, Gl 3:18, Gl 4:7, Gl 4:22-31, 1Pe 1:4, 1In 2:19
11Ac roedd y peth yn anfodlon iawn i Abraham oherwydd ei fab. 12Ond dywedodd Duw wrth Abraham, "Peidiwch â bod yn anfodlon oherwydd y bachgen ac oherwydd eich gwraig gaethweision. Beth bynnag mae Sarah yn ei ddweud wrthych chi, gwnewch fel mae hi'n dweud wrthych chi, oherwydd trwy Isaac y bydd eich plant yn cael eu henwi. 13A gwnaf genedl o fab y fenyw gaethweision hefyd, oherwydd ef yw eich epil. " 14Felly cododd Abraham yn gynnar yn y bore a chymryd bara a chroen o ddŵr a'i roi i Hagar, ei roi ar ei hysgwydd, ynghyd â'r plentyn, a'i anfon i ffwrdd. A dyma hi'n gadael ac yn crwydro yn anialwch Beersheba. 15Pan oedd y dŵr yn y croen wedi diflannu, rhoddodd y plentyn o dan un o'r llwyni. 16Yna aeth hi ac eistedd i lawr gyferbyn ag ef ffordd dda i ffwrdd, tua phellter bowshot, oherwydd dywedodd, "Peidiwn ag edrych ar farwolaeth y plentyn." Ac wrth iddi eistedd gyferbyn ag ef, cododd ei llais ac wylo.
- Gn 17:18, Gn 22:1-2, 2Sm 18:33, Mt 10:37, Hb 12:11
- Gn 17:19, Gn 17:21, 1Sm 8:7, 1Sm 8:9, Ei 46:10, Rn 9:7-8, Hb 11:18
- Gn 16:10, Gn 17:20, Gn 21:18, Gn 25:12-18
- Gn 16:7, Gn 19:27, Gn 21:31, Gn 21:33, Gn 22:3, Gn 22:19, Gn 24:54, Gn 25:6, Gn 26:31, Gn 26:33, Gn 36:6-7, Gn 37:15, Gn 46:1, 1Br 19:3, Sa 107:4, Sa 119:60, Di 27:14, Pr 9:10, Ei 16:8, In 8:35, Gl 4:23-25
- Gn 21:14, Ex 15:22-25, Ex 17:1-3, 1Br 3:9, Sa 63:1, Ei 44:12, Je 14:3
- Gn 27:38, Gn 29:11, Gn 44:34, Ba 2:4, Ru 1:9, 1Sm 24:16, 1Sm 30:4, 1Br 3:26, Es 8:6, Ei 49:15, Sc 12:10, Lc 15:20
17A chlywodd Duw lais y bachgen, ac angel Duw wedi galw i Hagar o'r nefoedd a dweud wrthi, "Beth sy'n eich poeni chi, Hagar? Peidiwch ag ofni, oherwydd mae Duw wedi clywed llais y bachgen lle mae e. 18I fyny! Codwch y bachgen, a'i ddal yn gyflym â'ch llaw, oherwydd fe wnaf ef yn genedl fawr. "
19Yna agorodd Duw ei llygaid, a gwelodd ffynnon o ddŵr. Ac fe aeth hi a llenwi'r croen â dŵr a rhoi diod i'r bachgen. 20Ac roedd Duw gyda'r bachgen, ac fe dyfodd i fyny. Roedd yn byw yn yr anialwch a daeth yn arbenigwr gyda'r bwa. 21Roedd yn byw yn anialwch Paran, a chymerodd ei fam wraig iddo o wlad yr Aifft.
22Bryd hynny dywedodd Abimelech a Phicol, pennaeth ei fyddin, wrth Abraham, "Mae Duw gyda chi ym mhopeth rydych chi'n ei wneud. 23Nawr felly tyngwch ataf yma gan Dduw na fyddwch yn delio ar gam â mi neu â'm disgynyddion nac â'm dyfodol, ond gan fy mod wedi delio'n garedig â chi, felly byddwch chi'n delio â mi ac â'r wlad lle rydych chi wedi gorymdeithio. "
- Gn 20:2, Gn 20:17, Gn 26:26, Gn 26:28, Gn 28:15, Gn 30:27, Gn 39:2-3, Jo 3:7, 2Cr 1:1, Ei 8:10, Ei 45:14, Sc 8:23, Mt 1:23, Rn 8:31, 1Co 14:25, Hb 13:5, Dg 3:9
- Gn 14:22-23, Gn 20:14, Gn 24:3, Gn 26:28, Gn 31:44, Gn 31:53, Dt 6:13, Jo 2:12, 1Sm 20:13, 1Sm 20:17, 1Sm 20:42, 1Sm 24:21-22, 1Sm 30:15, Je 4:2, 2Co 1:23, Hb 6:16
24A dywedodd Abraham, "Tyngaf." 25Pan geryddodd Abraham Abimelech am ffynnon ddŵr yr oedd gweision Abimelech wedi'i chipio, 26Dywedodd Abimelech, "Nid wyf yn gwybod pwy sydd wedi gwneud y peth hwn; ni ddywedasoch wrthyf, ac nid wyf wedi clywed amdano hyd heddiw."
27Felly cymerodd Abraham ddefaid ac ychen a'u rhoi i Abimelech, a gwnaeth y ddau ddyn gyfamod. 28Gosododd Abraham saith oen mamog y ddiadell ar wahân. 29A dywedodd Abimelech wrth Abraham, "Beth yw ystyr y saith oen mamog hyn rydych chi wedi'u gosod ar wahân?"
30Dywedodd, "Y saith oen mamog hyn y byddwch chi'n eu cymryd o fy llaw, y gallai hyn fod yn dyst i mi fy mod wedi cloddio'r ffynnon hon." 31Felly Beersheba oedd enw'r lle hwnnw, oherwydd fe dyngodd y ddau ohonyn nhw lw. 32Felly gwnaethon nhw gyfamod yn Beersheba. Yna cododd Abimelech a Phicol, pennaeth ei fyddin, a dychwelyd i wlad y Philistiaid. 33Plannodd Abraham goeden tamarisg yn Beersheba a galw yno ar enw'r ARGLWYDD, y Duw Tragwyddol. 34Bu Abraham yn gorfoleddu dyddiau lawer yng ngwlad y Philistiaid.
- Gn 31:44-48, Gn 31:52, Jo 22:27-28, Jo 24:27
- Gn 21:14, Gn 26:23, Gn 26:33, Jo 15:28, Ba 20:1, 2Sm 17:11, 1Br 4:25
- Gn 10:14, Gn 14:13, Gn 21:27, Gn 26:8, Gn 26:14, Gn 31:53, Ex 13:17, Ba 13:1, 1Sm 18:3
- Gn 4:26, Gn 12:8, Gn 26:23, Gn 26:25, Gn 26:33, Dt 16:21, Dt 33:27, Ba 3:7, Sa 90:2, Ei 40:28, Ei 57:15, Je 10:10, Am 8:14, Rn 1:20, Rn 16:26, 1Tm 1:17
- Gn 20:1, 1Cr 29:15, Sa 39:12, Hb 11:9, Hb 11:13, 1Pe 2:11